Nie od dziś wiadomo, że skłonność do używek ma znaczny wpływ na rozwój niepłodności. Niejednokrotnie nałogi powodują problemy w kwestii posiadania potomstwa

Niepłodność definiuje się jako niemożność zajścia w ciążę przy zachowaniu regularnego współżycia płciowego partnerów w okresie 12 miesięcy. Warunkiem koniecznym jest brak jakichkolwiek środków zapobiegawczych w postaci antykoncepcji. Stan ten negatywnie wpływa na oboje partnerów na wielu płaszczyznach. Dość często przyczyną zaistniałych problemów jest niewłaściwy styl życia kobiety, ale i mężczyzna może być równie odpowiedzialny za brak sukcesów. Jedną z dominujących przyczyn z pewnością jest skłonność do nałogów.

Wpływ palenia

Wielokrotnie badania naukowe potwierdzały już fatalny wpływ palenia papierosów na zdrowie w tym na płodność, zwłaszcza mężczyzn. Regularne i długoterminowe wdychanie zawartych w papierosowym dymie toksycznych związków ma poważny wpływ na funkcjonowanie męskich jąder a tym samym na produkcję plemników. Pod wpływem zawartych w tytoniu toksyn dochodzi do zaburzeń w wytwarzaniu męskich hormonów a także spermato i spermiogenezie. Długotrwała ekspozycja na szkodliwe związki chemiczne wpływa zdecydowanie negatywnie na parametry produkowanego nasienia, jego jakość, objętość oraz ilość plemników. Dym tytoniowy zawiera pokaźną dawkę metali ciężkich, które wnikając do organizmu powoduje między innymi upośledzenie układu rozrodczego.

Szkodliwy wpływ papierosów nie ogranicza się do mężczyzn. Także i kobiety palące częściej mają trudności z zajściem w ciążę. Dym tytoniowy może bowiem spowodować upośledzenie podwzgórza zakłócając jego aktywność hormonalną, dodatkowo wpływa na przysadkę oraz obwodowe gruczoły endokrynne. U kobiet palących podczas licznych badań zaobserwowane zostały częste zaburzenia wzrostu pęcherzyków jajowych oraz zmniejszenie ich zdolności do zapłodnienia.

Alkohol

Ta silnie uzależniająca używka zdecydowanie obniża szansę na posiadanie potomstwa. U mężczyzn wysokie spożycie napojów wyskokowych powoduje kłopoty z erekcją a jednocześnie obniża jakość spermy. Z kolei kobiety pijące doświadczające upojenia alkoholowego dużo częściej borykają się z bezpłodnością od tych, które stronią od trunków. Skutkiem nadmiernego spożycia alkoholu u kobiet są zaburzenia cyklu miesiączkowego oraz znaczący spadek tzw rezerwy jajnikowej, czyli liczby pęcherzyków zdolnych do przekształcenia w komórki jajowe.

Kofeina

Kofeiny w kawie także może, jak się okazuje, utrudnić zajście w ciążę lub w lepszym razie znacząco wydłużyć czas oczekiwania na poczęcie. Badania dowodzą, że panie pijące powyżej 5 filiżanek kawy mają o blisko 45% wyższe ryzyko wystąpienia niepłodności niż pozostałe kobiety.

Oddziaływanie narkotyków

Różnego rodzaju środki narkotyczne i psychoaktywne także mają potencjał wywoływania problemów z płodnością. Różne rodzaje narkotyków mają nieco odmienne działanie ale zasadniczo większość z nich powoduje poważne zaburzenia cyklu miesiączkowego co może spowodować trwałą niepłodność. Przykładowo marihuana i kokaina negatywnie wpływają na proces owulacji poprzez zaburzanie i hamowanie wydzielania gonadoliberyny z podwzgórza. Dodatkowo kokaina podnosi także ryzyko wystąpienia niepłodności o podłożu jajowodowym.

Narkotyki mają także negatywny wpływ na mężczyzn. Oparte na marihuanie związki kannaboidów wpływają na liczebność oraz zachowanie plemników. Tracą one impet na długo przed dotarciem do komórki jajowej przez co znacząco spada szansa na zapłodnienie.

Branża kosmetyczna oferuje dziś szeroką gamę preparatów bezpiecznych zarówno dla kobiet w ciąży jak i ich nienarodzonych dzieci.

Kobieta w ciąży powinna dbać o siebie w w szczególny sposób gdyż odpowiada w najpełniejszym możliwym znaczeniu tego słowa za drugiego człowieka, za swoje małe bezbronne dziecko. Ciąża nie musi jednak oznaczać, że przyszłą mama ma całkowicie odstawić na bok wszystkie dotychczas używane kosmetyki i przestać dbać o swój wygląd, samopoczucie oraz atrakcyjność fizyczną. Musi jednak zwrócić szczególną uwagę, czy preparaty, które stosuje nie zagrażają zdrowiu jej dziecka. Aby mieć pewność co do całkowitego ich bezpieczeństwa warto jednak stosować tylko te kosmetyki, które posiadają odpowiednie certyfikaty potwierdzające, że nie zagrażają ani jej ani rozwijającemu się maluszkowi.

Naturalne metody i preparaty

Wśród zalecanych przyszłym mamom preparatów warto wspomnieć o kilku z nich. Pierwszym są olejki z migdałów i dzikiego szafranu pozytywnie wpływające i poprawiające elastyczność skóry a w efekcie jej podatność na rozciąganie. Aby właściwie zadbać o biust w okresie ciąży szczególnie zaleca się młodym mamom stosowanie wyciągu z liści kapusty. Jest to znany od dawna naturalny środek stosowany w formie okładu, który łagodzi nadmierne obrzmienie piersi i zapalenia w okresie kilku tygodni po porodzie. Jest on polecany w wielu szpitalach położniczych. Na rozstępy poleca się stosowanie skoncentrowanego wyciągu z Centella asiatica oraz tzw “Boskiej Trawy”. Mają one pozytywny wpływ na długość, głębokość oraz widoczność już istniejących rozstępów oraz skutecznie zapobiegają pojawianiu się nowych.

Obszerna propozycja firm kosmetycznych

Na rynku istnieje wiele preparatów, a nawet całe linie kosmetyków dedykowanych specjalnie kobietom w ciąży. Swoje propozycje oferuje wiele firm z branży kosmetycznej jest więc w czym wybierać. Wśród nich znajdziemy między innymi kremy przeciwko jak i zmniejszające rozstępy. Do wyboru są też masła ujędrniające, żele oraz balsamy do pielęgnacji ciała oraz biustu, liczne kremy redukujące przebarwienia hormonalne zachodzące na twarzy. Nie brakuje oczywiście preparatów niwelujących opuchliznę oraz redukujących zmęczenie nóg. Wszystkie są przebadane pod kątem bezpieczeństwa dla matki w ciąży oraz jej dziecka.

Zagadnienia parentingowe dotyczące przygotowań do ciąży nie dotyczą wyłącznie kobiet. Dziecko ma dwójkę rodziców więc kondycja mężczyzny w chwili jego poczęcia się także nie jest bez znaczenia dla jego zdrowia. Poniżej kilka kroków, które warto aby podjął każdy przyszły tata w okresie poprzedzającym ciążę swojej partnerki.

Stan męskiego nasienia

Proces spermatogenezy, czyli powstawania i dojrzewania plemników trwa około 3 miesięcy. To jego jakość w dużym stopniu determinuje i decyduje czy jego dziecko urodzi się silne i zdrowe. Mężczyzna powinien więc zadbać, aby w okresie poprzedzającym planowaną ciążą, najpóźniej 3 miesiące przed nią, stan jego nasienia był jak najlepszy.

Dieta

Na siłę i żywotność plemników ogromny wpływ ma jakość spożywanego pokarmu. Aby uzyskać możliwie jak najlepsze parametry nasienia przyszły tata powinien spożywać duże ilości warzyw i owoców. Nie powinno w diecie ojca zabraknąć też produktów o dużej zawartości węglowodanów takich jak np pełnoziarniste pieczywo, płatki, kasza czy razowy makaron. Nie bez znaczenia są też białka, których obfitym i wartościowym źródłem są rośliny strączkowe takie jak fasola, ryby a także chuda wieprzowina lub wołowina.

Warto też zadbać o ruchliwość swoich plemników. W tym celu należy wzbogacić dietę o minerały takie jak cynk oraz selen. Najwięcej znajdziemy ich w produktach typu wątróbka, pestki dyni, kakao a także w orzechach, jajach pełnoziarnistym pieczywie oraz rybach.

Z rzeczy, których należy unikać wymieńmy w tym miejscu potrawy bogate w tłuszcz, żywność o wysokim stopniu przetworzenia oraz żywność fast-food. Żywotność i jakość nasienia zmniejsza też alkohol i ten przyszły tata powinien ograniczyć do minimum. Podobnie rzecz ma się także z paleniem z tego samego powodu.

Kwas foliowy

Zwany inaczej folacyną to witamina z grupy B9 zapobiegająca powstaniu wad cewy nerwowej u dzieci. Choć jeszcze do niedawna sądzono, że tylko matka powinna go spożywać to teraz wiemy już, że ma ona też istotne znaczenia dla jej partnera. Jego niedobór bowiem wpływa bowiem na obniżenie jakości nasienia oraz negatywnie wpływa na poziom płodności, a to może utrudnić bądź uniemożliwić zapłodnienie.

Stresujący styl życia, używki

Na jakość plemników wpływ ma całościowa kondycja mężczyzny, nie tylko dieta. Zdecydowanie negatywny wpływ ma skrajne przepracowanie, niedobór snu, chroniczne przemęczenie oraz siedzący tryb życia. Wszystko to wpływa niekorzystnie na wahania hormonalne, które mogą uniemożliwić poczęcie upragnionego dziecka. Aby więc się odstresować i odciążyć organizm zaleca się, aby potencjalny tata zwolnił lekko sprawy zawodowe i bardziej skupił się na rodzinie. Warto aby używki zastąpić aktywnością fizyczną, gdyż wpływa ona zdecydowanie pozytywnie na produkcję testosteronu.

Badania przed ciążą partnerki

Z badań jednoznacznie wynika, że męska niepłodność stanowi aż 40% wśród przyczyn problemów związanych ze spłodzeniem dziecka. Drugie tyle leży po kobiecej stronie, pozostałe 20% stanowią inne niesprecyzowane i indywidualne dla każdej pary uwarunkowania. Alarmującym dla partnerów powinien być brak ciąży po około rocznym współżyciu bez zabezpieczenia. Wówczas należy podejrzewać poważne problemy z płodnością. Aby temu zaradzić mężczyzna może wykonać szereg badań, które ukażą stan jego kondycji. Panom planującym ojcostwo zaleca się kilka podstawowych badań, w tym mocz i morfologię krwi, badanie poziomu hormonów, nasienia oraz badania genetyczne.

Od wielu już lat rozwija się trend świadomego planowania rodziny. Wiąże się ono w naturalny sposób z naturalnym cyklem płodności kobiety. Istnieje kilka metod przydatnych zarówno rodzicom starającym się o dziecko jak i tym, którzy chcą uniknąć poczęcia potomka ze względu na różne uwarunkowania zewnętrzne odkładając starania o dziecko na bardziej dogodny etap.

Cykl menstruacyjny

Cykl menstruacyjny u kobiety to sprawa indywidualna. Każda z pań przechodzi go inaczej stąd ciężko opracować uniwersalną metodę dla wszystkich. Cykl różni się zależnie od kobiety stąd też wiele świadomych pań stosuje jedną z najprostszych i elementarnych metod pozwalających na rozpoznanie i określenie kiedy i jak długo trwają dni płodne i niepłodne, jest kalendarz miesiączkowy.

Badania i obserwacje pozwoliły na ogólne nakreślenie schematu, w jaki przebiega cykl menstruacyjny. U zdrowych kobiet trwa on od 23 do 35 dni, średnio więc wynosi on cztery tygodnie. Podczas dni płodnych kobieta ma największe prawdopodobieństwo zajścia w ciążę. Kulminacyjnym momentem tego etapu jest owulacja inaczej zwana jajeczkowaniem kiedy to następuje uwolnienie komórki jajowej. Od tego momentu jest ona gotowa do zapłodnienia przez około 24 godziny.

Owulacja

Zazwyczaj owulacja rozpoczyna się około 14 dnia cyklu miesiączkowego, jednak zależnie od jego indywidualnej długości może się on nieznacznie różnić. Kobiety, które mają nieregularny okres powinny wyliczyć orientacyjną średnią z okresu kilku wcześniejszych miesięcy. Wymaga to jednak poświęcenia wcześniej czasu na obserwację, aby dane do obliczeń były możliwie jak najbardziej realistyczne.

Jak to wykonać w praktyce? Dla cyklu wynoszącego 28 dni odejmujemy 12 dni. Od uzyskanego wyniku – 16 dni należy odjąć kolejne 4. Wynik wskazuje więc, że w tym przypadku owulacja może wystąpić między 12 a 16 dniem cyklu. Przy określaniu i wyliczeniach nie można sugerować się tylko i wyłącznie arytmetyką, gdyż na owulację u kobiety wpływ ma też wiele indywidualnych czynników. Wśród najistotniejszych lekarze wymieniają między innymi stres, zmianę diety a wpływ na ostateczny układ cyklu może mieć nawet zwykłe przeziębienie.

Kolejne zagadnienia związane z owulacją i cyklem miesiączkowym omówione będą w Następnych wpisach.

Rodzicielstwo bliskości aby mogło spełnić swoje zadania wymaga stosowania kilku prostych zasad. Nie są one absolutnie niezbędne, ale wydatnie zwiększają efekty tej metody wychowania. Nie ma więc potrzeby restrykcyjnego wdrażania wszystkich elementów, a rodzice mają szeroki zakres swobody i elastyczności w tym zakresie zależnie od własnej kreatywności oraz potrzeb.

Bliskość i kontakt bezpośredni

Od chwili urodzenia dziecka zaczyna się niezwykle ważny okres w jego życiu. Maluch odczuwa wówczas szczególną potrzebę fizycznej bliskości. Sama zaś matka także wykazuje silną chęć opieki nad potomkiem. Tworzy się więc unikalna dwustronna więź na całe życie. Matka i dziecko zaspokajają więc nawzajem swoje potrzeby biologiczne oraz fizyczne. W sferze kontaktu fizycznego niezwykle istotny jest w pierwszym okresie aspekt karmienia piersią. Dzięki temu matka we właściwy sposób zaczyna odczytywać mowę ciała niemowlaka, a tym samym poznaje go lepiej. Mleko matki zawiera prolaktyny, oksytocyny oraz inne hormony zapewniające przepływ nie tylko wartości odżywczych ale i uczuć ze strony rodzicielki.

W kwestii bliskości fizycznej w ostatnich latach młode mamy często korzystają z możliwości noszenia dziecka w chuście na rozmaite sposoby. Kobiety chwalą sobie takie rozwiązanie i jego wygodę, która pozwala na nawiązywanie silnej i trwałej więzi z pociechą.

Zdrowy sen

Kwestia snu dziecka, jak u każdego człowieka, jest niezmiernie ważna. Obecnie zapanował wśród rodziców trend, aby dziecko spało w oddzielnym pokoju. Ma to swoje dobre ale i złe strony. Gdy dziecko płacze w nocy i śpi obok rodziców wówczas można szybko i od razu zareagować. Dowody naukowe ponadto potwierdzają, że przebywanie dziecka w pokoju rodziców w pierwszym okresie życia ma kolosalny wpływ na jego poczucie bezpieczeństwa oraz bliskość.

Wyczulenie na płacz

Przez przynajmniej pierwszy rok życia dziecka jego płacz jest jedynym sposobem komunikacji z otoczeniem. Rodzice muszą więc się wyczulić i nauczyć rozróżniać różne jego formy zależnie od powodu. Nie powinno się zakładać, że płacz jest zwyczajnym “marudzeniem. Udowodniono, że zimne nieczułe wychowania i brak reakcji na płacz powoduje nie tylko większą nerwowość, ale też prowadzi do zaburzeń w budowaniu bliskich relacji i zaburzeń w poznawaniu swojej pociechy. Kwestia ta czasem może wymagać porady specjalisty, gdyż przy opiece nad dzieckiem ważna jest równowaga pomiędzy reakcją a pozostawieniem dziecka w spokoju, aby go niepotrzebnie nie drażnić.

Dyscyplina i równowaga

Kwestia pozytywnej dyscypliny oraz zachowania odpowiedniej równowagi między sferą rodzinną a osobistą to elementy odnoszące się bezpośrednio do samych rodziców. Obie te rzeczy, choć dotyczą dorosłych, to jednak oddziałują na pozostałe aspekty.

Pojęcie parentingu przywęrdrowało do nas z zachodu. Zwane jest potocznie rodzicielstwem bliskości. Nie zastępuje ono tradycyjnego wychowania, a raczej je rozszerza o wiele aspektów dostosowując wychowanie do wymogów współczesności.

Decyzja o posiadaniu potomstwa jest jedną z najważniejszych w życiu każdego człowieka. Choć przełomowym czasem jest w życiu kobiety zajście w ciążę, to jednak przygotowania w psychice i sferze emocjonalnej trwają już w poprzedzającym je okresie. Z chwilą, gdy w ciele kobiety zaczyna się rozwijać nowy człowiek rodzicielstwo wchodzi w nową fazę. Zaczynają zachodzić odczuwalne zmiany w ciele przyszłej matki oraz sposobie, jaki odbiera i postrzega ona rzeczywistość. Gdy maluch przychodzi na świat i fizycznie pojawia się w życiu nawiązują się szczególnie silne, jedyne w swoim rodzaju i niepowtarzalne relacja między nim a jego rodzicami. Psychologia w kontekście dziecka bardzo często mówi dziś o rodzicielstwie bliskości. Zobaczmy wiec na czym ono polega.

Rodzicielstwo bliskości, lub z języka angielskiego parenting jest współczesną filozofią rodzicielstwa, u której podstaw leży wytworzenie więzi emocjonalnych matki i ojca z dzieckiem. W założeniu ma to zapewnić dobry rozwojowy wpływ na całe życie, w tym właściwe ukształtowanie jego sfery emocjonalnej. Parenting ma za zadanie wytworzyć tzw bezpieczny styl przywiązania, który ma korzystny wpływ nie tylko na rozwój potomka ale także zapewnia mu poczucie szczęścia a także bezpieczeństwa.

Istotne zasady

Aby parenting miał szansę spełnić założone z góry cele i skutki należy się stosować do kilku podstawowych zasad. Zostaną one bliżej omówione w kolejnym wpisie, teraz jednak warto je chociażby wymienić. Międzynarodowa organizacja Attachment Parenting International (API) zajmująca się promocją rodzicielstwa bliskości wymienia osiem podstawowych zasad wspierających powstawanie i wzmacniających budowaną bezpieczną więź z opiekunem.

W pierwszym etapie należy się odpowiednio przygotować do ciąży, porodu oraz rodzicielstwa. Dalej pojawia się kwestia karmienia, do którego należy podejść z miłością i szacunkiem. W kontaktach z dzieckiem należy reagować z wrażliwością zapewniając odżywczy dotyk. Dziecku należy zapewnić bezpieczny i zdrowy pod każdym względem sen, a także stałą, pełną miłości opiekę. API wymienia też elementy, które odnoszą się bezpośrednio do samej matki. Wskazuje tu na pozytywną dyscyplinę oraz równowagę w życiu osobistym i rodzinnym.